Onderwijs voor Oekraïense leerlingen: uitdagingen en kansen na het einde van tijdelijke voorzieningen

Na de invoering van tijdelijke onderwijsvoorzieningen (tov’s) om Oekraïense leerlingen op te vangen, is het Nederlandse onderwijssysteem nu in een nieuwe fase beland. Sinds augustus 2024 zijn deze voorzieningen beëindigd, en veel leerlingen stromen door naar regulier onderwijs of nieuwkomersvoorzieningen. Maar wat zijn de gevolgen van deze verandering? Hoe verloopt de overgang naar het reguliere onderwijs, en welke obstakels staan Oekraïense leerlingen nog in de weg?

Dit rapport evalueert de tijdelijke onderwijsvoorzieningen (tov’s) die waren ingericht voor Oekraïense leerlingen in Nederland. Het biedt een analyse van de gevolgen van de uitfasering van deze voorzieningen en de doorstroom naar regulier onderwijs.

Belangrijkste bevindingen:

  • Uitfasering van tov’s: Een derde van de voorzieningen werd omgezet naar reguliere nieuwkomersvoorzieningen, terwijl een kwart werd geïntegreerd in reguliere scholen. Het behoud van personeel bleek uitdagend, vooral voor Oekraïens personeel dat niet altijd aan taalvereisten voldeed.
  • Doorstroom naar regulier onderwijs: Veel Oekraïense leerlingen hebben extra taalonderwijs nodig voordat zij succesvol kunnen instromen in reguliere klassen. Er zijn zorgen over doorstroom ‘onder niveau’, waarbij het taalniveau een beperkende factor is, ondanks het cognitieve potentieel van de leerlingen.
  • Onderwijsuitdagingen: Scholen missen expertise op het gebied van Nederlands als tweede taal (NT2) en traumaverwerking. Hierdoor voelen ze zich handelingsverlegen. Er is behoefte aan meer begeleiding en ondersteuning, bijvoorbeeld door Oekraïense professionals in te zetten die voorheen in de tov’s werkten.
  • Toegankelijkheid van onderwijs: De tov’s hebben tijdens hun bestaan de onderwijsplekken voor Oekraïense leerlingen vergroot, maar verzuim blijft een probleem. Voor oudere leerlingen is tweetalig onderwijs of begeleiding richting werk en stage essentieel om hen perspectief te bieden.
  • Vervolgonderwijs: Oekraïense leerlingen hebben vaak moeite toegang te krijgen tot hoger onderwijs vanwege taal- en financiële barrières. Ouders geven aan behoefte te hebben aan meer informatie over de mogelijkheden binnen het Nederlandse onderwijssysteem.

Conclusie

De rapportage concludeert dat de tijdelijke voorzieningen een belangrijke bijdrage hebben geleverd aan de toegankelijkheid van onderwijs voor Oekraïense leerlingen, maar dat de overgang naar regulier onderwijs verbeterd kan worden. Het is essentieel om te investeren in taalonderwijs, begeleiding, en ondersteuning om de doorstroom en toekomstperspectieven van deze groep te versterken.

Lees het rapport: Van tijdelijke opvang naar duurzame deelname.

Lees het rapport hier

Delen