Ouderbetrokkenheid betekent een actieve samenwerking en goede communicatie tussen ouders, medewerkers van voor- en vroegschoolse voorzieningen, onderwijsinstellingen en andere partijen rondom het kind. Er zijn grote verschillen tussen ouders in hoeveel tijd, energie en mogelijkheden zij hebben om de ontwikkeling van hun kind te stimuleren en bij de onderwijsloopbaan van hun kind betrokken te zijn. Scholen en voorschoolse instellingen kunnen op verschillende manieren met ouders samenwerken om de ontwikkelingskansen van kinderen te vergroten.
Wat moet
Er zijn geen wettelijke verplichtingen voor gemeenten om gemeentelijk ouderbeleid vast te stellen. De meeste gemeenten zetten zich in meer of mindere mate wel in voor gemeentelijk ouderbeleid. Dit doen zij door samen met de instellingen te werken aan doelen om samenwerking met ouders te versterken wanneer het gaat om onderwijskansen van kinderen.
Voorschoolse voorzieningen hebben de verplichting om het ouderbeleid zelf te beschrijven in het pedagogisch beleidsplan. Ook moeten de pedagogisch medewerkers geschoold zijn in het betrekken van ouders bij de stimulering van de ontwikkeling van kinderen. Dit is een onderdeel van de verplichte ve-scholing.
Weten wat werkt?
Onderstaande publicaties geven nadere invulling aan werkzame elementen voor ouderbetrokkenheid en gelijke kansen.
Handreiking Samenwerken met alle ouders in de VVE.
Deze handreiking van het GOAB-consortium bevat actuele kennis die ontleend is aan wetenschappelijk onderzoek, praktische suggesties en materialen.
Gereedschapskist
Het lectoraat Samenwerken met ouders, van Hogeschool Rotterdam, heeft een 'Gereedschapskist' ontwikkeld met onderbouwde en beproefde werkwijzen om de samenwerking met ouders te versterken. Deze gereedschappen zijn gebaseerd op onderzoek van de Hogeschool Rotterdam.
Factsheet voor gemeenten
Gemeenten kunnen zich door deze factsheet laten inspireren om samen met partners uit het onderwijsachterstandenbeleid (nieuwe) ambities voor een inclusief ouderbeleid vast te stellen, op basis van wetenschappelijke kennis.
Voor en door ouders
Het onderstaande filmpje is ontwikkeld met ouders en medewerkers van een kinderopvang om op een laagdrempelige manier in gesprek te komen met ouders over het belang van het stimuleren van de taalontwikkeling van hun kind.
Themapagina: Ouderbetrokkenheid en onderwijskansen
Hoe je ouders kunt betrekken bij onderwijskansen van hun kinderen beschrijft deze themapagina. Actuele kennis is bijeengebracht: Wat weten we uit onderzoek en welke handvaten levert dat ons op, vragen uit de praktijk en verdieping. De informatie is primair gericht op scholen, maar zeker ook te benutten door ve-aanbieders en gemeenten.
Early Yearsblog
In deze reeks zijn een aantal artikelen verschenen over ouderbetrokkenheid. De Early Yearsblogs vormen een platform voor professionals waar praktijk, onderzoek en innovatie met elkaar zijn verbonden. De blogs bieden ook beleidsambtenaren gefundeerde kennis over onder andere ouderbetrokkenheid.
Hoe doen anderen het?
Ouderbeleid is altijd afgestemd op de specifieke groep ouders die op voorschoolse voorziening of op de school aanwezig zijn. De concrete vormgeving van ouderbetrokkenheid vindt dan ook plaats op de school of voorschoolse voorziening.
Voorbeelden van projecten rond ouderbetrokkenheid uit andere gemeenten:
- Huisbezoeken met Instapje (Hilversum). Gezinsbegeleiders van de kinderopvang of Versa Welzijn gaan wekelijks bij gezinnen op huisbezoek om op een laagdrempelige manier ondersteuning te bieden aan ouders en onderwijskansen van kinderen te verbeteren.
- Taal en Ouderbetrokkenheid (Dordrecht). Bij deze interventie gericht op ouders zijn een bibliotheek en alle Dordtse (voor)scholen betrokken. De interventie ondersteunt ouders en pedagogisch medewerkers in hun rol als actieve voorlezers.
- Ouders als onderwijsambassadeurs (Bergen op Zoom). In de gemeente Bergen op Zoom worden ouders met kinderen op de basisschool opgeleid tot onderwijsambassadeur om de verbinding tussen ouders en school te versterken en onderwijsachterstanden te bestrijden.
- Co-creatie Ouderplan (Groningen). In het programma ‘De school is van ons samen’ van de gemeente Groningen werken scholen samen met ouders om tot een ouderplan te komen.
- Samen van Start (Hoorn). Op negen scholen in Hoorn is een integrale aanpak voor peuters en kleuters ontwikkeld. In de aanpak zijn ook ouderbegeleiders actief, met als doel het educatief partnerschap en de doorgaande lijn verder te versterken.
- Boekstart. Sinds 2009 bieden bibliotheken BoekStart aan en sinds 2022 doen alle bibliotheken in Nederland mee. Dit leesbevorderingsprogramma stimuleert ouders om te beginnen met voorlezen als hun kind nog heel jong is, omdat dit de taalontwikkeling van hun kind ten goede komt.
Meer lezen?
In dit overzicht op Onderwijskennis.nl wordt beschreven wat we weten over ouderbetrokkenheid en onderwijskansen. Meer informatie over de verplichte ve-scholing vind je hier.