Inzet pedagogisch beleidsmedewerker/coach in de voorschoolse educatie

Wat moet?

Sinds januari 2022 zijn alle kindercentra die gesubsidieerde voorschoolse educatie (ve) aanbieden verplicht om een pedagogisch beleidsmedewerker/coach in te zetten. Het doel hiervan is de kwaliteit van de voorschoolse educatie te versterken. Denk aan het stimuleren van een rijk en betekenisvol taal- en rekenaanbod op alle groepen. Of aan (team)coaching van pedagogisch professionals met (video)observatie, feedback en reflectie op basis van een gepersonaliseerd coachingsplan met leer- en ontwikkeldoelen.

De inzet van de pedagogisch beleidsmedewerker/coach in de ve wordt gefinancierd via het gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid (GOAB). Gemeenten krijgen hiervoor al sinds 2019 extra budget. Dit besluit van 20 september 2019 is een aanvulling op de eerder genomen maatregel uit de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) ter verhoging van de kwaliteit van de kinderopvang. Sinds 1 januari 2019 is in de kinderopvang een pedagogisch beleidsmedewerker/coach verplicht. De pedagogisch beleidsmedewerker/coach in de ve moet aan dezelfde kwalificatie-eisen voldoen als die in de kinderopvang.

Gemeenten en aanbieders bepalen in samenspraak of ze de rol en taken van de pedagogisch beleidsmedewerker/coach in de ve en kinderopvang combineren of dat zij daar aparte functies van maken. Aan beide vormen zitten voor- en nadelen.

Wat werkt?

Het EVENING-onderzoek uit 2025 (Van Huizen e.a., 2025) laat zien dat de invoering van de pedagogisch beleidsmedewerker/coach in de ve van positieve invloed is op de educatieve kwaliteit en de taalontwikkeling van doelgroeppeuters. Vooral de wijze waarop pedagogisch professionals kinderen feedback en ondersteuning geven en aan rijk en gevorderd taalgebruik blootstellen is verbeterd. Deze kwaliteitsverbeteringen worden overwegend geconstateerd tijdens (begeleide) spelmomenten en gestructureerde educatieve activiteiten in kleine groepen met alleen doelgroeppeuters (of individueel). De positieve effecten zijn vooral zichtbaar op groepen met veel doelgroeppeuters, dus daar waar veel extra uren van een pedagogisch beleidsmedewerker/coach in de ve beschikbaar zijn.

Tegelijk laat verdiepend onderzoek (Wierdsma & Jepma, 2024) naar de inzet van de pedagogisch beleidsmedewerker/coach in de ve zien dat er verbeterpunten zijn om de impact verder te optimaliseren. De verbeterpunten hebben onder meer betrekking op de invulling van de randvoorwaarden, (contact)tijd voor coaching met pedagogisch professionals en gebruikmaking van de wetenschappelijke kennisbasis bij de inhoudelijke vormgeving van effectieve coachingspraktijken. Aanbevolen wordt om een richtinggevend kader voor de coachfunctie in de ve te ontwikkelen met afspraken over opleidingseisen, caseload, minimale (contact)tijd, coachgesprekken buiten de groep, werkvormen en technieken en het gebruik van een coachingsplan.